İşsizlik dönemi, sadece maddi değil aynı zamanda sağlık açısından da endişe yaratan bir süreçtir. Çünkü birçok kişi, işsiz kalan kişi sağlık hizmetlerinden yararlanabilir mi sorusunun cevabını bilmediği için tedavi sürecini erteleyebiliyor. Oysa Türkiye’de sosyal güvenlik sistemi, belirli şartlar altında işsiz kalan kişilerin de sağlık hizmetlerinden yararlanmasına imkân tanımaktadır. Bu rehberde, bu hakların neler olduğunu, hangi şartlarla geçerli olduğunu ve sürecin nasıl işlediğini detaylı şekilde inceleyeceğiz.
İşsiz Kalan Kişiler İçin Genel Sağlık Sigortası (GSS) Nedir?
Bir kişi işten ayrıldığında ya da işini kaybettiğinde, sosyal güvencesi hemen sona ermez. Türkiye’de Genel Sağlık Sigortası (GSS) sistemi, herkesin temel sağlık hizmetlerinden faydalanabilmesi için kurulmuştur. Dolayısıyla, eğer bir kişi işsiz kalmışsa, bu kişi belirli bir süre boyunca SGK üzerinden sağlık hizmeti almaya devam edebilir. İşten ayrılanların sağlık hizmetlerinden yararlanma süresi, prim ödemelerine ve sigorta geçmişine bağlı olarak değişiklik gösterir.
İşten Ayrıldıktan Sonra Sağlık Hizmeti Ne Kadar Sürer?
Çalışan bir kişi işten ayrıldıktan sonra Genel Sağlık Sigortası kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanmaya 90 gün daha devam edebilmektedir. Bu süre zarfında kişi, devlet hastaneleri ve SGK ile anlaşmalı özel sağlık kurumlarında tedavi olabilir. Ancak bu süreden yararlanabilmek için şu şartın sağlanması gerekir:
Kişinin işten ayrıldığı tarihten önceki bir yıl içinde en az 90 gün sigorta primi ödenmiş olmalıdır.
Eğer bu şart sağlanıyorsa işsiz kalan kişi sağlık hizmetlerinden yararlanabilir ve kendisiyle birlikte ailesi de sağlık güvencesi altında olmaya devam eder.
90 Günlük Süre Dolduktan Sonra Ne Olur?
90 günlük sürenin sonunda kişinin SGK üzerinden sağlık güvencesi biter. Bu durumda Gelir Testi ve Genel Sağlık Sigortası (GSS) primi gündeme gelir.
İşsiz kalan bir kişi, gelir durumuna göre devletten destek alarak sağlık hizmetlerinden faydalanmaya devam edebilir. Bunun için kişinin Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına giderek gelir testi yaptırması gerekir.
Eğer kişi, kişi başına düşen gelir açısından asgari ücretin üçte birinden az gelire sahipse GSS primleri devlet tarafından ödenir.
Gelir bu tutarın üzerindeyse kişi kendi GSS primlerini kendisi ödeyerek sağlık hizmetlerinden yararlanmaya devam eder.
Gelir Testi Nasıl ve Nerede Yapılır?
İşsiz kalan bir kişinin sağlık sigortasının devamı için gelir testi yaptırması oldukça önemlidir. Gelir testi, ikamet edilen yerdeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı aracılığıyla yapılır.
Kişinin, aile bireylerinin gelirleri ve taşınmaz varlıkları dikkate alınarak kişi başına düşen gelir hesaplanır. Bu sonuca göre kişinin GSS primini devletin mi yoksa kendisinin mi ödeyeceği belirlenir.
GSS Primleri Ne Kadar? Kimler Ödemekle Yükümlü?
2025 yılı itibariyle GSS prim tutarı, asgari ücretin %3’ü üzerinden hesaplanır. Bu tutar her yıl asgari ücretle birlikte güncellenir. Geliri belirli bir düzeyin üzerinde olan işsiz kişiler, aylık olarak bu primi ödeyerek sigorta kapsamına alınır. Bu sayede, herhangi bir işte çalışmasa bile kişi muayene, tedavi, ilaç ve hastane hizmetlerinden faydalanabilir.
Yani özetle, işsiz kalan kişi sağlık hizmetlerinden yararlanabilir mi sorusunun cevabı evettir, ancak bunun için gelir durumuna göre doğru adımların atılması gerekir.
İşsizlik Maaşı Alanlar İçin Durum Farklı Mı?
Eğer kişi İşsizlik Sigortası kapsamında maaş alıyorsa sağlık güvencesi otomatik olarak devam eder. İşsizlik maaşı aldığı süre boyunca, GSS primi İşkur tarafından ödenir ve kişi bu dönemde sağlık hizmetlerinden kesintisiz şekilde faydalanabilir. Bu durum, hem kişinin kendisi hem de bakmakla yükümlü olduğu aile bireyleri için geçerlidir. Yani işsizlik ödeneği alan bir kişi, hastaneye gittiğinde herhangi bir prim borcu çıkmadan hizmet alabilmektedir.
Eş Üzerinden Sağlık Hizmeti Almak Mümkün Mü?
İşsiz kalan kişilerin sağlık hizmetlerinden yararlanabilmesinin bir diğer yolu da eş üzerinden sigorta kapsamına girmektir. Eğer kişinin eşi sigortalı olarak çalışıyorsa işsiz kalan eş bağımlı statüsünde sigorta sistemine dahil edilmektedir. Bu durumda sağlık giderleri sigortalı eşin primleri üzerinden karşılanır. Böylece kişi işsiz olsa dahi herhangi bir kesinti yaşamadan sağlık hakkını kullanabilir.
Sonuç olarak, işsiz kalan kişi sağlık hizmetlerinden yararlanabilir. Ancak bunun süresi ve kapsamı kişinin durumuna göre değişir. İşten ayrıldıktan sonra 90 gün boyunca SGK kapsamında sağlık güvencesi devam eder. Ardından gelir testi yapılarak Genel Sağlık Sigortası üzerinden hizmet almaya devam edilebilir. Bu nedenle işsiz kalındığında dahi GSS kaydı ve gelir testi işlemleri ihmal edilmemelidir.
İşkur bilgileri hakkında daha fazla içeriğe ulaşmak isterseniz sitemizi düzenli olarak ziyaret edebilirsiniz.